 |
| Ambargoyên navneteweyî, jiyana hevwelatiyan ligel lêgerên cidî rûbirû kiriye |
Azad Kurdî
Ambargoyên navneteweyî li dijî hikûmeta Komara Îslamî ya Îranê di vê mehê
de gihiştin asta herî cidî û zêde di heyamê çend salên borî de. Vê carê ji
xeynî Amerîka û hevalbendên wî yên din, Yekîtiya Ewrûpa jî tevlî komdengiya
cîhanî li dijî dorpêşkirina hikûmeta Îranê rabû û biryarên cidî wergirtin.
Amerîka û hevalebndên wê vê carê dan û standina petrola Îranê qedexe kirin û
banka navendî û Ticaret a Îranê jî tevî pîşesaziya poetrola wî welatî xistin
ber ambargoyan.
Komara Îslamî ya Îranê ji ber rêvebirina bernama etomî ya xwe û meyandina
gumanbar ya Uraniyûmê ji bo çêkirina bomebeyên navikî, niha ji her demê zêdetir
ketiye ber zext û amabargoyên navneteweyî. Di sala 2011’an de dehan rapor û
biryarnameyên navnetweyî derbarê binpêkirina mafê mirovan li Îranê û herweha
bernameyên nuklerî yên wî welatî hatin dan. Lê karbidestên Komara Îslamî ji
dêlva çareserkirina pirsgirêkên navxwe, dixwaze bi tena serê xwe û bi
piştgermiya hindek welatên bi nav dostên xwe! Rûbirûyê raya giştî ya cîhanê
derkeve. Meşandina siyasetên tevxwaz û bikaranîna metodên fitne û inadê ji
aliyê rayedarên hikûmeta Îranê gelek pirsgirêkên metirsîdar ên civakî û aborî
ji bo hevwelatiyan di hundirê wî welatî de pêk aniye. Bi awayekê ku roj bi roj
kirîzên aborî û civakî zêde dibin û dewlet di çareserkirina wan de xemsar e û
ti gavekê navêje. Barê gitan ê wan siyasetên şaş jî divê hevwelatiyên sivîl
bidin.
Vê rewşa nû nigeraniyên gelek cidî ji bo hevwelatiyên sivîl li hemû Îranê
pêk aniye. Ji ber ku piştî ambargoyên nû yên navneteweyî, buhayê alev û
pêwîstiyên jiyanê li bazarên tevahiya Îranê û bi taybet li bajarên mezin zêde
bûye. Buhaya pêwîstiyên rojane yên jiyanê ji sedî 30 û hindek cihan zêdetir jî,
jorde çûye. Zêdebûna zextên aborî li ser
hikûmeta Komara Îslamî, welatê Îranê ligel kirîzek xurd a aborî rûbirû kiriye. Hevwelatiyên
sivîl nigeranê bandorên neyênî yên ambargoyan in û rojane xelk alevên sereke
yên jiyanê wek birinc, çay, şekir, ar, rûn û wd... paşket dikin. Herwiha gelek
diyardeyên civakî jî bi sedema destpêbûna gera nû ya ambargoyan li dijî
hikûmeta Îranê di nav bajaran de dest pê kiriye. Tenahî û ewlehiya civakî roj
bi roj zêdetir têk diçe û xelk di nav stresek kûr de dijîn.
Neteweyên Îranê jiyanek pir zehmet derbas dikin, pirsgirêk û kirîza aborî
bandora rasterast kiriye ser hemû aliyên jiyana hevwelatiyan. Li gor
serhejmariyên fermî ku nûnerekî eclîsa Şêwra Îslamî ya Îranê eşkere kiriye,
zêdeyî 40 minlyon hevwelatî di Îranê de di bin hêla birçîbûnê dijîn. Miaş û
heqdestê kedkarên karxaneyan çend meh e nehatiye dayîn. Rêjeya xizan û hejaran
roj bi roj zêdetir dibe. Ligel ku her meh hikûmeta Ehmedînejad sozên pêkanîna
derfetên nû yên kar dide, lê tu sozek wî û rayedarên din ji bo çareserkirian
pirsigrêkên aborî û civakî yên hevwelatiyan nayên cîbicîkirin.
Amabrgoyên navneteweyî li dijî Komara Îslamî bi sedema siyasetên vê rejîmê
her diçe zêdetir dibin û vê dawiyê şereke sar di navbera Rojava û rayedarên
Komara Îslamî hatiye holê.
No comments:
Post a Comment